Sau khi đã mua được loa rồi, việc tìm vị trí đặt sao cho hoàn hảo cũng là một vấn đề không nhỏ.

Tùy mỗi phòng, mỗi gu xem phim hay nghe nhạc mà lại có kiểu sắp xếp loa khác nhau, và thực ra không kiểu nào là tối ưu cho tất cả. Tuy nhiên, tạp chí Home Theater Mag đã đưa ra một số mẹo mang tính nguyên tắc cơ bản sao cho người nghe có thể tự tìm được vị trí tối ưu đặt loa, dung hòa các mục đích giải trí của mình.


Bố trí dàn loa 5.1


Bố trí dàn loa 7.1

Các mẹo đặt loa thông dụng

Luôn nhớ nguyên tắc phần ba và phần năm khi quyết định sắp đặt loa và vị trí người nghe. Đặt loa cách tường một khoảng cách bội số của phần 3 và phần 5 của kích thước căn phòng hướng đó. Ví dụ, nếu phòng dài 6 mét và rộng 4,5 mét, hãy đặt loa trái và phải cách khoảng 1,2 mét (một phần năm) tính từ tường phía sau và cách tường hai bên khoảng 1 mét (một phần năm). Sau đó đặt ghế ngồi nghe chính cách tường phía sau khoảng 1,2 mét (hay cách 3,6 mét tính từ mặt phẳng nơi đặt hai loa trước), hoặc ghế nghe cách tường 2,4 mét và cách mặt phẳng đặt hai loa trước cũng 2,4 mét).

Không cần phải đặt loa center vào đúng chính giữa căn phòng. Ví dụ, nếu căn phòng rộng 4,5 mét thì không nhất thiết loa giữa phải cách hai tường đúng 2,25 mét mà có thể cách một bên 2 mét, một bên 2,5 mét. Mặc dù cách sắp đặt này hơi lệch một chút nhưng đôi khi nó lại tạo âm mềm mại hơn.

Nếu có thể, tránh đặt ghế ngồi nghe sát tường. Do cái gọi là hiệu ứng phòng (sóng đứng), các tần số thấp sẽ bị ảnh hưởng khi ở gần tường. Ở vị trí này các âm trầm sẽ không đủ độ cân bằng và mềm mại.

Loa trước

Mặc dù có loa trung tâm, nhưng không vì thế mà để các loa trước cách xa nhau quá. Để tạo được sự kết hợp âm stereo tốt nhất cũng như âm hình chính xác nhất, nguyên tắc cơ bản là đặt các loa trước trái phải ở khoảng cách bằng hoặc ít hơn một chút khoảng cách từ mỗi loa tới người nghe. Ví dụ, nếu các loa cách nhau khoảng 2 mét thì khoảng cách từ các loa trước này đến người nghe khoảng 2,5 mét hoặc hơn một chút là vừa. Tốt nhất là với khoảng cách ghế ngồi nghe cách màn hình từ khoảng 2,5 tới 3,5 mét thì nên đặt các loa ở khoảng cách tối thiểu là hơn 2 mét từ vị trí người nghe, nhưng không quá 3 mét.

Rất nhiều người ngồi quá xa màn hình và loa. Với khoảng cách loa khoảng từ 2,5 mét hơn, tốt nhất nên ngồi cách các loa từ 2,5 đến 3,5 mét. Nếu ngồi quá gần, âm thanh từ mỗi loa sẽ không hòa quyện được chính xác. Nếu ngồi quá xa, bạn sẽ nghe quá nhiều hiệu ứng phản xạ từ phòng.

Các loa nhỏ thường được gọi là các loa bookshelf (giá sách) nhưng thực tế tên của nó không phải là bạn phải đặt chúng lên giá sách. Các loa này nghe tốt nhất nếu được đặt lên các chân đế và đặt cách các tường sau và bên khoảng từ 0,5 đến 1 mét.

Nhiều audiophile thích để các hệ thống loa hai kênh với loa trái và loa phải quay thẳng mặt ra phía trước. Tất nhiên là có một số (chứ không phải tất cả) hệ thống loa sẽ phát huy hết ưu thế nếu ở vị trí này. Nhưng cách thiết lập này chỉ ổn nếu nghe một mình. Nếu bạn xem phim cùng với một vài người khác thì người ngồi gần các loa trái hoặc phải sẽ bị tiếng kênh đó phát thẳng vào tai, trong khi tiếng ở kênh kia lại không thấy rõ. Để hợp lý hơn, cố gắng quay các loa hướng về vị trí ghế ngồi trung tâm hoặc hướng về một giao điểm ở phía trước vị trí ngồi trung tâm khoảng 0,5 mét. Dù không thật hoàn hảo, nhưng khi xem phim với đông người thì tất cả mọi người ít nhất cũng đều hưởng lợi.

Nếu bạn có một màn TV rất lớn thì hãy dịch các loa trái và phải lên phía trên màn hình hơn là đặt trên cùng một mặt phẳng với màn hình. Điều này sẽ không hề khó khăn gì nếu bạn kết hợp với mẹo đặt cách tường như đã đề cập ở phần đầu. Hơn nữa để các loa xa màn hình sẽ giảm thiểu các phản xạ âm từ màn hình.

Nếu màn hình là TV CRT cổ điển thì hãy xem xem loa của bạn đã được bọc lớp chống nhiễu từ hay chưa vì nó sẽ làm ảnh hưởng tới TV. Nếu là các màn TV đời mới thì không cần quan tâm đến điều này nữa.

Các loa surround

Nếu có một hệ thống âm thanh rạp gọn nhẹ thì không cần quan tâm lắm đến surround bởi các loa trước đảm nhận surround đã có cảm biến tự động nhận diện không gian phòng và sẽ phát ra âm thanh thích hợp, thậm chí các bộ gọn nhẹ này đôi lúc nghe còn ấn tượng hơn hệ thống loa surround tiêu chuẩn thông thường.

Đặt các loa surround ngay tường cạnh bên của vị trí nghe. Thông thường vị trí tốt nhất là để loa quay 110 – 120 độ tính từ mặt loa trước là tốt nhất đối với một hế thống loa 5.1. Tuy nhiên, cũng không nên quá câu nệ truyền thống. Nếu phòng quá hẹp thì việc đặt loa surround gần vị trí nghe sẽ bị quá to, vì thế hãy đẩy nó ra xa hơn.

Loa siêu trầm

Về vị trí của loa siêu trầm thì có thể viết cả một cuốn sách dài. Tựu trung lại, loa siêu trầm dù không hướng nhưng không phải bạn cứ đặt ở đâu cũng sẽ có được âm thanh tốt. Chỉ có cách duy nhất là thử. Hãy đặt thử ở cá vị trí khác nhau và để nghe một thời gian. Hãy chú ý lắng nghe độ mượt, độ đồng nhất của âm trầm. Sau một thời gian đổi vị trí, bạn sẽ tìm được vị trí hợp lý nhất cho loa này.