Chăm sóc trẻ sơ sinh không dễ dàng chút nào đối với cha mẹ còn trẻ. Nhiều người bối rối và đắn đo khi chăm sóc trẻ theo kinh nghiệm dân gian của các bậc cao tuổi hay theo phương pháp khoa học hiện nay.

Nuôi trẻ sơ sinh theo phương pháp truyền thống

Theo quan điểm của người xưa thì sau khi sinh, bà mẹ và đứa trẻ cần nằm trong một căn phòng kín gió. Nằm dưới lò than từ 1 – 2 tháng để cơ thể trẻ và mẹ được giữ ấm và chắc khoẻ sau này.

Các bà mẹ thường được ăn những món canh hầm bổ dưỡng như đu đủ, cà rốt hầm với chân giò heo để có nhiều sữa cho trẻ. Không cắt móng tay cho trẻ, thường xuyên đeo bao tay cho trẻ sơ sinh. Các bà mẹ thường kiêng ăn và chỉ ăn cơm muối tiêu, và các đồ ăn mặn. Đặc biệt trẻ sơ sinh không được nằm úp vì bé sẽ bị ngạt thở. Khi trẻ bị táo bón, nấu nước đậu xanh hoặc cháo bí đỏ cho trẻ dễ đi, hoặc dùng cọng hành ngoáy vào hậu môn của trẻ.

Vùng rốn của trẻ rất dễ bị nhiễm trùng nên thường được băng kín lại để khỏi bị nhiễm trùng, một số nơi dùng cồn để lau rửa vùng rốn cho trẻ sơ sinh khi rốn chưa rụng. Ngoài ra còn có quan niệm "đặt đồng xu" ở lỗ thoát vị rốn cho trẻ để phòng trừ trái gió trở trời. Người Việt Nam thường dùng mật ong rơ lưỡi cho sạch.

Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn. Không được vắt sữa non. Trẻ phải luôn được ngủ với mẹ ngày đêm và luôn được bọc ấm. Khi trẻ bị bệnh thường dùng phương pháp cắt lể. Khi chăm sóc cho trẻ không nên rửa tay.

Hầu hết quan điểm trên không còn phù hợp với điều kiện môi trường hiện nay. Nhưng một số phương pháp vẫn còn dùng rộng rãi và có ích như: cho bà mẹ ăn canh hầm chân giò heo để có nhiều sữa hơn. Ngủ với mẹ ngày đêm, không vắt sữa non, và trẻ luôn được bọc ấm, đặc biệt là phương pháp bú sữa mẹ hoàn toàn.

Chăm sóc trẻ sơ sinh theo phương pháp hiện đại

Hiện nay trẻ sơ sinh thường được chăm sóc trong phòng có máy điều hoà nhiệt độ. Trẻ không ngủ chung với mẹ mà nằm nôi riêng. Cho trẻ ngậm núm vú giả khi vừa mới sinh xong một vài ngày. Bao tay cho trẻ ngày đêm.

Một số phương pháp được nhiều bậc cha mẹ áp dụng như tắm gội cho bé hằng ngày bằng nước ấm sạch. Cho trẻ bú sữa bình thay vì bú trực tiếp từ mẹ. Vệ sinh cho trẻ bằng tã giấy thay tã vải thông thường. Tắm nắng cho trẻ vào buổi sáng sớm. Khi trẻ bị khò khè cho trẻ uống nhiều nước cam thảo. Thoa phấn rơm khi bị nổi sảy. Cho trẻ nằm úp thay vì nằm ngửa để trẻ khỏi bị sặc sữa khi ngủ. Làm sạch da cho trẻ sơ sinh bằng cách tắm bia để loại bỏ chất nhờn sau khi sinh. Nhỏ chanh vào mắt trẻ sơ sinh để khử trùng. Khi trẻ còn thức mở nhạc cho trẻ nghe và ru ngủ.

Theo bác sĩ Đào Thị Yến Phi, bệnh viện Phạm Ngọc Thạch thì các phương pháp như tắm bia để làm sạch da cho trẻ, nhỏ chanh vào mắt trẻ và cho trẻ uống nước cam thảo hiện nay đang bị cấm vì rất nguy hiểm cho trẻ.

Ngoài ra, tã giấy tuy tiện dụng nhưng không tốt cho trẻ vì dễ gây ra nhiễm trùng. Không nên cho trẻ bú bình sớm và nằm nôi vì trẻ sẽ thiếu hơi ấm của mẹ. Có nhiều phương pháp chăm sóc cho trẻ sơ sinh được phổ biến nhưng các bậc phụ huynh cần thận trọng lựa chọn để tránh các sai lầm đáng tiếc.