Gần đây, Báo Thanh Niên nhận được một số thư bạn đọc thắc mắc về việc còn trẻ mà tóc chớm bạc; nguyên nhân vì sao, có di truyền hay không?

Yếu tố, nguyên nhân

Theo y học cổ truyền, tình trạng tóc bạc sớm trước tuổi là do tính huyết không đầy đủ, bên cạnh đó còn do suy nghĩ nhiều, lao tâm. Nhiều người cho rằng, tóc bạc sớm là do máu xấu, nhưng theo lương y Vũ Quốc Trung: “Tóc chính là phần huyết dư, vì thế, khi cơ thể của người có tạng thân sung mãn, tinh huyết đầy đủ thì tóc sẽ đen, bóng, lâu bạc. Ngược lại, nếu tinh huyết không đầy đủ thì tóc dễ gãy, dễ rụng và mau bạc. Tóc bạc có yếu tố di truyền, nhưng những người suy nghĩ, căng thẳng nhiều khiến não hoạt động quá mức, cũng làm cho tóc mau bạc. Lo lắng hay xúc động, bi quan, mất ngủ sẽ làm tăng mức độ bạc tóc. Vòng đời của một sợi tóc trải qua các bước: phát triển, thoái triển và nghỉ ngơi. Thời điểm tóc bắt đầu có sợi bạc thường vào cuối những năm 20 tuổi và thường khó nhận biết được. Nhưng, thời điểm này ở từng người rất khác nhau, phụ thuộc chính vào yếu tố di truyền. Tóc được xem là bạc sớm khi xảy ra trước 30 tuổi ở người châu Á, hoặc 50% số tóc bị bạc trước 50 tuổi”.

Những bài thuốc chữa

Theo lương y Trần Duy Linh: “Ngày xưa bên Trung Quốc có một người họ Hà bị tóc bạc sớm. Ông ta đã vào rừng đào một loại cây để nấu nước uống, thì tóc hết bạc. Thấy vậy cả dòng họ ông đều dùng loại cây này và sống rất thọ, râu, tóc đen nhánh, lâu bạc. Kể từ đó, loại cây này được gọi là hà thủ ô, và được dùng để chữa tóc bạc sớm”.

Hà thủ ô có hai loại, màu đỏ và màu trắng. Cả hai đều thuộc họ dây leo. Bộ phận thường dùng để chữa bệnh là phần củ. Ở VN, hà thủ ô đỏ mọc nhiều ở các tỉnh miền núi, Nghệ An, Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang... Còn hà thủ ô trắng mọc trên các đồi đất, gò cao ở các tỉnh thuộc miền Trung, miền Đông Nam Bộ... Thường người ta dùng hà thủ ô đỏ để chữa tóc bạc sớm. Hà thủ ô trắng có vị đắng, ít được dùng, đồng thời không dùng loại trắng cho người hư yếu, cơ thể hàn (lạnh). Bài thuốc chữa tóc bạc sớm từ hà thủ ô như sau: ngâm hà thủ ô với đậu đen (loại hạt nhỏ) một đêm, sáng ra cho vào nồi nấu sôi độ 2 giờ, sau đó lấy hà thủ ô ra riêng đem phơi nắng. Buổi tối lại đem hà thủ ô tiếp tục ngâm với đậu đen (lấy đậu mới khác), rồi sáng hôm sau lại nấu như trên, và cũng vớt hà thủ ô ra phơi nắng. Cứ làm liên tiếp như vậy đến lần thứ 9 (chuyên môn gọi là “cửu chưng cửu sái”), lấy hà thủ ô đó đem sao vàng, hoặc có thể sao vàng hạ thổ (sao hà thủ ô xong thì đổ ra nền đất và lấy chảo úp lên, làm như thế để hỏa khí của lửa sẽ quân bình với âm khí của đất, giúp vị thuốc sử dụng tốt hơn)

Ngoài ra, lương y Quốc Trung cho biết thêm, để chữa tóc bạc sớm còn có vị thuốc tang thầm (quả dâu tằm chín). Dùng trái dâu tằm ngâm rượu, cứ một lớp dâu tằm thì cho một lớp đường, rồi đem ủ trong 20 ngày, lấy ra đem ngâm trong rượu nếp 40 độ trong 2 tháng. Dùng nước ngâm ra đó để dùng, mỗi ngày dùng một cốc 50 ml trước bữa ăn. Ngoài ra, chữa tóc bạc sớm cổ phương còn có bài thuốc “tam thất thận khí hoàng” - bài thuốc là sự kết hợp của 20 vị thuốc, trong đó có những vị như: nhục thung dung, quy bản, lộc nhung, nhân sâm...